İnşaat Mühendisi - Ahmet Tansel Şengül

Fay Atlamalı Tetikleyen Zincirleme Deprem Örneği

Türkiye üzerinde Akdeniz fayı ucunda bulunan Doğu anadolu Fay Hattında Kırılma sonucu 06/02/2023 tarihinde saat 04:17 de Nurdağ'ında 7.80 şiddetinde Deprem oluştu , Bu deprem tetikleyici etkisiyle 7.77 şiddetinde aynı tarihte 13:24 te Ekinözü'nde deprem oluşturdu.

Depremde Hayatını kaybedenlere Allahtan Rahmet ,yakınlarına başsağlığı,yaralananlara acil şifalar dilerim.Şu anda yapmanız gerekenleri madde olarak sıralamak isterim.

1-Öncelikle yıkılan yapılarda müdahele varsa yapı üzerine çıkmadan yardımcı olmalısınız veya kurtarma ekiplerinin görevlendirmesi ile çalışmaya başlayabilirsiniz.Bu bölgede gereksiz cep telefonu kullanmayınız,gürültü yapmayınız.

2-Az Hasarlı yapılardan uzak durunuz , her an bu yapılar yıkılabilir.

3-Hasarsız görülen yapılar kontrol edilmeden kullanılmamalıdır.Kolonlarda yarılma olabilir ve her artçı sarsıntıda bu açılabilir ve en sonunda kolon patlar yapı çöker ve yıkılır.Bu çatlaklar kolonun görülmeyen kısımlarında da olabilir.Duvara gömülüdür , siz duvar çatlağı olduğunu düşünür ve önemsemezsiniz ancak bunu inşaat mühendisinin kontrol etmesi gerekir.

4-Deprem esnasında sağlam bir bina içerisindeyseniz , yapı içerisinden seler duyarsınız bu sesler beton içerisindeki demir ve betonun lineer elastik gerilme sesidir.Bu sesler yüzünden yapının sağlam olmadığı düşünülemez.

Bu depremlerle ilgili değerlendirmem

Fotoğraflardan gördüğüm kadarıyla ilk olarak söyleyebileceğim şey yapılardaki hasarın sebebi düşük beton kalitesi ve nervürsüz demir kullanımıdır.Bazı yıkılan binalarda nervürlü demir kullanılmış ancak sulandırılmış beton kullanılmıştır.*Riskli Fay hattı üzerinde yüksek katlı binalar inşa eden , üstelik zemin raporu vs olmadan düşük kalitede inşaat yapanlara bunu ne amaçla yaptığını sormak lazım.Ancak işi kitabına uygun yapan ve yinede binası yıkılan müteahhitleri ayrı tutmak gerekir.Ülkelerin deprem etkilerinden korunmanın yollarından biri zemin planlaması yapmaktır , Tüm arazilerin zemin etüdleri ve fay hatları ile olan mesafeleri değerlendirilerek arsaların imar durumu belirlenmelidir.Yapılacak binanın kat sayısı ve kullanılacak malzemeler dahil bölge belediyelerince belirlenmelidir.Bu bahsettiğim ABD California eyaletinde halihazırda uygulanmaktadır.

*Bazı kalıpçılar zamandan tasaruf yapmak ve imalatı hızlı üretmek için malesef Beton Santrallerinden sıvılaştırılmış beton ister.Burda müteahiddin bir kazancı yada haberi yoktur.Sıvılaştırılmış beton kullanarak vibrasyon işlemi ile çok uğraşmaz dolayısı ile işçilik ve zamandan tasaruf eder

ABD California eyaletinde zorunlu arsa veya ev raporu.

Escrow (Tapu) da satış öncesionaylamanız gereken rapor.

ABD de California eyaleti San Andreas fayının bulunduğu deprem konusunda 1. derece tehlikeli bir bölgedir.Bir ev veya arsa alacağınız zaman Escrow (Tapu) başvuru yaparsınız.Tapu size bu parselle ilgili bir rapor verir ve incelemeniz için süre verir.(3-30gün arası ) siz arsa yada evdeki tüm riskleri öğrenirsiniz almaktan vazgeçebilirsiniz.Veya rizksiz olduğunu görüp vazgeçebilirsiniz. Bu riskler alttaki raporda yazıyor ama ben özetliyim , Sel,Deprem,Yangın,iklim vs

PDF İndir

Depreme Dayanıklı Ev nasıl belirlenir.

Ev Alırken Dikkat Edilmesi Gereken Teknik Bilgiler

EV ALIRKEN DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER:

23 Ekim tarihinde Van''''da gerçekleşen 7.2 büyüklüğündeki depremin ardından 2 binden fazla binanın yıkılması, akıllara "Evim ne kadar sağlam?" sorusunu getirdi. Özellikle yeni ev alacaklar nelere dikkat etmeliler? Sizler için araştırdık...

Gölcük''te yaşanan 1999 depreminden sonra ev satın alacaklar için aranan kriterlerin başında gelen depreme dayanıklılık, son yıllarda eskisine oranla daha az sorgulanır oldu. 23 Ekim tarihinde Van''da gerçekleşen ve tüm Türkiye''yi acıya boğan 7.2 büyüklüğündeki depremin ardından 2 binden fazla binanın yıkılması, tekrar akıllara "evlerimiz ne kadar sağlam?" sorusunu getirdi. Yeni bir ev satın alırken dikkat etmemiz gereken kriterler;

- Binanın bodrum katına bakın. Eğer rutubetliyse, binanın su yalıtımı iyi yapılmamış demektir. Yalıtımı iyi yapılmamış binaların taşıyıcı sistemlerinin paslanması, büyük şiddetli bir deprem sırasında yapının hasar görmesine neden olmaktadır.

- İnşaat sırasında, hazır beton teknolojisi ile üretilen binaları tercih edin. Deprem bölgelerinde inşa edilen binalarda C20 ''den düşük dayanımlı betonla üreilmiş binaları tercih etmeyin.

- Binanın tasarımı da depreme karşı dayanıklılık sağlayabilir. Simetrik boyutlandırma ve kısa kolon kullanımı gibi tasarımsal etkenler, yapının depreme karşı daha dayanıklı olmasını sağlayabilir.

- Kolon ve perde uygulamalarının doğru yöntemlerle gerçekleştirildiğini öğrenin. Teknik özellikleri öğrenebilmek adına daire satın almak istediğiniz binayı mühendislerine inceletebilirsiniz.

- Binanın üçte birinin toprak altında olmasına dikkat edin. Unutmayın ki toprak altında ne kadar fazla kat varsa o bina depreme karşı o kadar güvenilirdir.

- Zeminin etüd raporunu incelemeyi unutmayın. Yine unutmamak gerekir ki her bina her zemine uygulanamaz. Doğru zemine uygulanan doğru bina depreme karşı dayanıklıdır.

- Binaların Enerji Kimlik Belgesi var mı ? bakın. Artık kanuni zorunluluk olan Enerji Kimlik Belgesi binanın ısı izolasyonunun yapıldığını gösterir. Yakıt tasarrufu ile paranız cebinizde kalır.

Ayrıca;

Öncelikle yapınızın mimar ve mühendisiyle temasa gecerek uzman bir kuruluştan tespit isteyiniz.

Mimar, inşaat, jeoloji, jeofizik ve harita mühendislerinden oluşan 8 uzman tarafından hazırlanan testi yaparak binanızın depreme dayanıklığını yüzde 60 doğrulukla öğrenebilirsiniz.

1- Binanızın bulunduğu yer:
Kayalık zemin: 0
Yüksek ve tepelik yer: 1
Eğimin yüzde 20`nin üzerinde olduğu yamaçlar: 2
Çevresine göre çukur yerler: 3
Dere yatağı ve dolgu zeminler: 4
Sulu zeminler: 5

2-Binanız betonarme ise yaşı:
1-10 yıl: 0
10-11 yıl: 1
11-20 yıl: 3
21-30 yıl: 4
31 yıl ve üstü: 5

3- Binanızın taşıyıcı sistemi:
Çelik ya da ahşap bina: 0
Betonarme bina: 1
Tuğla örgü yığma bina: 2
Taş örgü yığma bina: 3
Kerpiç örgülü bina: 4
Kerpiç örgülü toprak damlı bina: 5

4- Binanızda bodrum kat ve rutubet sorunu var mı?
Bodrum kat var, hiç rutubet olmuyor: 0
Bodrum kat var, kış aylarında rutubetli: 1
Bodrum kat yok, rutubet yok: 2
Bodrum kat var, sürekli rutubet var: 3
Bodrum kat var, su birikiyor: 5

5- Binanız zemin kat dahil kaç katlı?
Bir katlı: 0
İki katlı: 1
Üç katlı: 2
Dört-beş katlı: 3
Altı-sekiz katlı: 4
Dokuz kat ve üstü: 5

6- Binanızın zemin katı nasıl?
Üst katlarla aynı: 0
Üst katlardan daha içerde, ancak duvarlar kapalı: 1
Kat yüksekliği diğer katlardan daha fazla, ancak duvarlar kapalı: 2
Normal katlarla aynı, ancak duvar yok: 3
Normal katlardan daha içeride, ancak duvar yok: 4
Kat yüksekliği normal katlardan dahafazla, ancak duvar yok: 5

7-Bina çıkmaları nasıl?
Binada hiç çıkma yok: 0
Yalnızca balkonlar çıkma: 1
Binanın bütününde kapalı çıkma var 80 cm`ye kadar: 3
Açık çıkmalar duvarlarlakapatılmış: 4
Binanın bütününde 80 cm`den fazla çıkma var: 5

8-Binaya yapılan müdahale var mı?
Binanın herhangi bir yerinde değişlik yapılmadı: 0
Binanın iç duvarlarında kaldırılan bölümler var: 1
Binanın iç duvarlarında birden fazla kaldrırılan bölümler var: 2
Dış duvarlarda pencere açıldı veya pencereler büyütüldü: 3
Binanın bütününde ilave pencere yapılması ya da duvarların kaldırılması: 4
İç bölme ve duvarların komple kaldırılması (1 kat bile olsa): 5

9-Binanın kullanım amacı değiştirildi mi?
Bina yapım amacına göre kullanılıyor: 0
Konut amaçlı yapılıp, normal katlar atölye olarak kullanılıyor: 1
Zemin kat konut amaçlı yapılıp, dükkan ya da atölye olarak kullanılıyor: 2
Binaya sonradan asansör montajı yapıldı: 3
Sonradan çatı arasına bir tondan fazla kapasiteli su deposu yapıldı: 4
Binaya sonradan asansör ve su deposu yapıldı: 5

10 -Binanızda şu ana kadar:
Herhangi bir tamirat yapılmadı: 0
Titreşimli bir aletle tamirat yapıldı: 1
Yapının taşıyıcıları titreşimli bir aletle tamir edildi: 2
Kolon ve kirişlere delik ve benzeri müdahale yapıldı: 3
Binada katya da döşeme ilavesi yapıldı: 4
Binada kısmı de olsa yangın oldu: 5

11-Binanızdaki daha önceki hasar ya da çatlaklar
Binanızda gözle görülür çatlak yok: 0
Balkon döşemesinde ya da köşelerinde çok ince çatlak var: 1
Çıkmalardaki dış duvarların kolon ve kirişlerin birleştiği yerde çok ince çatlaklar var: 2
Pencere altıve hizalarında duvarda yatay çatlaklar var: 3
Dış duvarlarda yatay vedüşey bina yüksekliğince çatlama var: 4

12- Bina şekli, plan şeması:
Kare ya da çokgen: 0
Dikdörtgen: 1
Yıldız şeklinde: 2
Binada derin boşluklar var: 3
Bitişik bloklar, aynı kat seviyesinde değil: 4
Bitişik bloklar, aynı yükseklikte değil: 5

DEĞERLENDİRME

Her soruya verdiğiniz yanıtların karşılığındaki değerleri topladığınızda;

0-6 puan: binanızda ciddi bir deprem riski bulunmamaktadır.
7-12 puan: binanızda düşük deprem riski bulunmaktadır.
13-20 puan: orta deprem riski söz konusu, yapı uzmanlarca incelenmeli.
21-60 puan: deprem etkilerine açık bir yapıya sahipsiniz.

Site İçeriği

Yapının depreme dayanıklığını anlamak için ve depreme dayanıklı bir yapı için bilmeniz gerekenler.

1- 8 lik bir çiviyi kolonunuza çakmaya çalışın , rahat olarak çivi kolona giriyorsa , bina depreme dayanıklı değildir.

2-Kolon,kiriş veya döşemede çatlak patlak varsa,hatta bunların altında demir paslanmışsa bina depreme dayanıklı değildir.Beton, içerisinde organik madde olmayan kum veya çakıllardan (Agrega) üretilmelidir.Beton demiri kapladığı zaman demirin oksijen almaması gerekir.Eğer demir oksijen alırsa demir çürür.Ve çürüyen demir betonu döker veya çatlatır,demir özelliğini yitirir , binanızın kolon yada kirişleri artık her an çökebilir. Dere kenarından,deniz kenarından alınan ve beton yapımında kullanılan kumların içinde organik maddeler vardır,organik maddeler su taşırlar, dolayısıyla demiri çürütürler.Bu nedenle yapınızın beton imalatının taş ve kum ocaklarından organik madde içermeyen alanlardan alınarak hazırlandığını takip etmelisiniz.Bunu yapamıyorsanız sorgulayınız ve numune alarak test ettireceğinizi söyleyerek doğru beton üretimine yönlendirme yapabilirsiniz.

3-5 kattan yüksek bir yapı ise ve bodrum katı yoksa ,binaanın projesini inceletin,temel derinliği ve bağ kirişlerinin donatı hesabı incelenmeli ,bu tarz binalar risklidir.Genelde 20 yıldan eski ise ve içerisinde duvar tadilatı yapılmışsa bu şekildeki bordumsuz bina depreme dayanıksızdır. Deprem risk analizi sağlam bile çıksa 1.kat duvarlarının taşıyıcı tuğla ile örülmesi daha sağlıklı olacaktır.

4-Giriş katında dükkanlar bulunan binalar , projesinde perde duvarlar yoksa depreme dayanıklı değildir.

5-Dere kenarı,sazlık,kurutulmuş bataklık,deniz seviyesinde bulunan binalar depreme dayanıklı değildir,bu binalar doğru donatılarla bile yapılsa şiddetli depremlerde zemin yüzünden yan yatabilir ve yıkılabilir.Bu tip yerlerde Forekazık kullanılarak inşaat yapılır.

6-Karma betonla (kum ve çimento karıştırılarak işçi tarafından üretilen beton) yapılmış ve nervürsüz demir kullanılmış binalar depreme dayanıklı değildir. Bu tarz bir binanız varsa mutlaka taşıyıcı tuğla ile duvarlarınızı tamamlamalısınız.

7-Radye Temeli olan binalar yere güçlü bağlandığından temel ve kolon bağlantıları sağlam olduğundan depreme diğer temel tiplerine göre daha dayanıklıdır.Güvenlidir.Ancak aynı hassasiyet diğer katlarda projeye uygun olarak gösterilmişse bu geçerlidir.

8-Zemin mekaniğine göre zemin etüdü yapılmamış arazide yapılan yapılar,proje uygulanırken başında inşaat mühendisi şantiye şefi bulunmayan yapılar,yapı denetim firması tarafından fiziksel olarak denetlenmeyen yapılar ,hazır beton kullanılmayan ve hatta fiyatı yüzünden inşaata uzak bir yerden hazır beton alarak içine geciktirici katılan betonlar dahil bu tarz yapılan binalar depreme dayanıklı değildir.

9- Her türlü proje çiziminde,yapı üretiminde, şantiyede,denetimlerde mutlaka İnşaat Mühendisi olmalıdır.İnşaat mühendisinin projeyi,inşaatı ve değişiklikleri her safhada incelemesi,denetlemesi ve onaylaması gerekir.

Hazır beton fakat Hangi Beton olmalı

1-Beton , hazır betonda olsa çeşitleri vardır.Mesela Grobeton genellikle, temel betonu öncesinde, temeli zeminden ayırarak korumak ve temel betonarme uygulaması için düzgün bir yüzey oluşturmak amacıyla uygulanır. - 10 cm olmalı ve C16/20 300doz olmalı.

2-Bina inşaatlarında C30 Hazır Beton kullanılmalıdır , mümkünse en yakın santralden temin edilmelidir. İnşaat mühendisinin Mixerin santralden saat kaçta çıktığı ve şantiyeye kaç dk da geldiğini kontrol etmeli , priz süresini geçip geçmediğini kotrol etmelidir.Veya diğer bir şekilde önceden anlaşarak şantiyeye nakliye süresini hesaplamalı ve priz kimyasal katkısını ona göre hesaplatmalı ve mixere koydurmalıdır.İnşaat mühendisi beton dökülmeden önce kalıpları incelemeli sağlamlığını ve doğruluğunu kontrol etmeli, beton dökülürken bizzat başında bulunması gerekir.Dökülen betonunn titreşimle homojen olarak yayılmasını kontrol etmelidir.C30 beton için genelde çok sıcaklarda dökmek iyi değildir , Aşırı sıcak ve soğuklarda standart olarak C30 betonu dökülmemelidir,yüksek dereceler için santral ile görüşülüp gerekli katkıların koyulması gerekir.Burda şunu söylemek istiyorum , ne yazık ki ülkemzide bu beton priz katkılarını doğru veya ayarında kullanan santral çok az , bu nedenle santralin mutlaka TSE Belgesi, G uygunluk belgesi, Ürün uygunluk belgesi, Fabrika üretin kontrolü uygunluk belgelerinin olması gerekir.Bu belgelerin süresinin geçmemiş olması ve güncel olması gerekir.Bu çok önemlidir.Ayrıca belgenin numarasını mutlaka uygunluk kuruluşundan teyid ediniz.
3-Demirler satın alınırken kapalı depolardan alınmalıdır.Üzeri paslanmış demir almayınız ve demiri gerektiği kadar inşaat alanına koyunuz , etriyeleri mutlaka tel ile bağlayınız.Kolon ve kiriş bağlantılarında , etriye yi kuvvetli şekilde kullanmak (5cm de bir olacak şekilde) gerekir.

4-Deprem bir yer sarsıntısıdır , yer sarsıntıları başka sebeplerleden dolayı da olabilir.Doğal afetler veya insani afetler sonucunda olabilecek yer sarsıntıları da deprem etkisi yapabilr. Yapı bu sarsıntıları yatay olarak hissedecektir ve makas yerleri zorlanacaktır.Bu makas yerleri kolon kiriş bağlantılarıdır.Temel kolon bağlantılarıdır.Radye temel kullanıldığı zaman deprem etkisi temelde çözümlenir ancak kolon kiriş makası sağlam olmalıdır.Bunun için iki taşıyıcının birleşme noktalarında güçlü etriye bağlantıları gerekir.

5-Fore kazık kullanılarak zemini çürük olan arazilerde , denizde , gölde ve bataklıkta bina yapılabilir.Fore kazık pahallı bir temel cinsidir.Bu nedenle normal arazida kullanılması ekonomik olmaz , ancak çok lüks konutlarda fore kazık kullanılmaktadır.Radye temel etkisini bozuk zeminde oluşturur.

6-yüksek yapılarda Kolon altı raylı sistem kullanmak depremin yapıya etkisini büyük ölçüde azaltır ,

Eviniz depreme dayanıklı değilse veya durumunu bilmediğiniz bir mülk satın aldıysanız

1-Öncelikler yaşadığınız binanın güvenli olup olmadığını öğrenmeniz gerekiyor . Bunun için deprem testi yapan bir firma ile anlaşmalısınız.Firmanın inşaat mühendisi ile birlikte yapınıza gelerek karot ile numune almasını sağlamalısınız.Numune alınan yeri epoksi ve donatı ile yeniden tamir edilmesini sağlamalısınız.

2-Numune sonucunda depreme dayanıksız çıkarsa , binayı derhal boşaltınız.

3-Test sonucunda zayıf bir bina olduğunu öğrendiyseniz binayı güçlendirmek için bir proje çizdirmeniz gerekir.Bu projelerde genelde çelik konstrüksiyon ile güçlendirme yapılır.Ancak uygulamada yine başında inşaat mühendisi bulunmalı ve denetlenmelidir.

ABD de deprem önlemleri

ABD de California eyaletinde bir arsa satın aldığınız zaman bu arsanın deprem raporu size verilir.Projeyi verdiğiniz inşaat firması ilgili belediye tarafından sürekli olarak denetlenen ve mühendislerden oluşan bir firmadır.Size o arazi üzerinde en şiddetli depremde dahi can kaybı oluşmayacak şekilde bir proje hazırlar.Bu proje deprem verilerine göre bina maliyetlerini 2 kata kadar etkileyebilir.Ancak başka bir seçenek yoktur.Kendiniz bir çivi bile çakamazsınız.Dolayısı ile 6.6 şiddetindeki depremler Californiada çok sık olur ve günlük yaşamı etkilemez.

Califronia'da Arsa almak şimdi çok kolay.

Yatırımınızı ABD de yapmak , ileride bu arsa üzerinde bir ev sahibi olmak istiyorsanız.ABD ye gitmeden sizi arsa sahibi yapıyoruz.Bu imkanımız sadece California eyaleti için geçerlidir.Detaylı bilgi için arayınız. +905078905546

ATS

Transdata - Başak çıkmazı sokak No:4 Küçük Çamlıca Üsküdar İstanbul